Vooropgesteld: ik ben geen voedingsdeskundige. Deze informatie is dan ook slechts een mogelijke richting die je kunt gebruiken in je eigen onderzoek naar een gezonder voedingspatroon en is geen persoonlijk gezondheids- of voedingsadvies. Maar voeding is een van de belangrijke pijlers van je gezondheid en daarom wil ik je wel graag wijzen op de impact die voeding heeft op het herstellend vermogen, je welzijn en je vitaliteit. Ik ben ervan overtuigd dat wanneer je naast BSR ook kijkt naar welke aanpassingen je kunt doen in je voedingspatroon, dit je herstel zal versnellen. Daarom wat algemene tips:
- Gezonde voeding gaat in wezen om welke keuzes je maakt. En de belangrijkste keuzes maak je tijdens het boodschappen doen! Heb je eenmaal iets in huis, dan is de kans groot dat je het ook gaat eten. Het beste is daarom vooraf een lijstje te maken met wat je gaat halen. Zo kom je minder snel in de verleiding om dingen in huis te halen die je gezondheid schaden.
- Onderzoeken wijzen uit dat een tijdelijk dieet weinig zin heeft omdat je daarna vaak weer terugvalt in oude patronen. Een betere manier is, om beetje bij beetje de ongezonde dingen die je eet te vervangen voor gezonde voeding. Want wil je echt voor de rest van je leven gezonder eten, dan zal je dus je patronen moeten veranderen, er zit niks anders op…
Je kunt eens beginnen met één ding te schrappen of te vervangen. Koop bijvoorbeeld niet meer die koekjes die je altijd te veel eet. Pas als je er helemaal aan gewend bent (vaak pas na een paar weken), schrap dan het volgende. En zo kun je steeds meer dingen schrappen die ongezond voor je zijn en er eventueel iets voor in de plaats leren eten wat wel gezond is.
Natuurlijk kun je na de eerste stap bijvoorbeeld niet één maar meerdere dingen tegelijk veranderen. Je zult merken dat dit ook steeds makkelijker gaat en leuker wordt omdat je smaak verandert en je automatisch meer behoefte krijgt aan gezonde voeding. - Voeding, het woord zegt het al, is iets wat je tot je neemt om je lichaam op een gezonde manier te voeden. Dat is iets anders dan wat je brein zegt… Die wil troost, gemak of afleiding en de stem vanuit je hoofd is vaak sterker dan hoe je lichaam communiceert. In het begin kan het daarom moeilijk zijn om de behoefte van je lichaam waar te nemen (zeker ook omdat het brein allerlei trucjes kent om je toch te verleiden om iets te eten onder het mom van ‘daar heb ik zo’n behoefte aan’) maar hoe beter je gaat eten, hoe beter je gaat voelen wat je lichaam nodig heeft. Verbaas je ook niet dat je langzamerhand gevoeliger wordt voor de impact van bijvoorbeeld suikerhoudende producten of andere dingen die je ‘vroeger’ lekker vond! Eet je een tijdje niet die chocolade en neem je na een aantal weken wel weer een stukje, dan proef je een groot verschil en kan het zijn dat je het zelfs helemaal niet meer lekker vindt. (gebruik dat dan om er de volgende keer voor te kiezen het toch niet te nemen want het brein is er goed in om te zeggen dat het toch wel lekker was en voor je het weet ga je opnieuw aan de chocola 😉 Weet dat dit ook een proces is en dat je altijd de keuze hebt om opnieuw te kiezen om iets niet meer te eten, foutjes mogen gemaakt worden en maken je alleen maar sterker.)
Om je een idee te geven wat het lichaam nodig heeft om goed te kunnen functioneren beschrijf ik hieronder een mogelijke manier om je voedingspatroon (geleidelijk) in te richten. Deze informatie komt uit een studie, gedaan door de schrijvers van ‘Een leven lang fit’. Over gezond eten (de juiste voeding, op de juiste tijden en de juiste combinatie van voeding) en wat dit voor impact heeft op je welzijn. Zij stellen: Het lichaam heeft iedere dag 3 fases waar het doorheen gaat. (Dat wil zeggen, het accent ligt op één van de drie want natuurlijk is het lichaam 24 uur per dag bezig met meerdere verteringsprocessen.) Wanneer je deze fases zo min mogelijk in de weg zit, kunnen de natuurlijke processen in je lijf beter hun gang gaan waardoor voeding optimaal verwerkt, opgenomen en uitgescheiden wordt. Gevolg is dat je gezond en slank blijft. Je zit het in de weg door bepaalde dingen op de verkeerde tijden te eten, de verkeerde combinaties te eten of te snel na elkaar te eten.
De 3 fases zijn:
1. (04 – 12 uur) eliminatie (opruimen/uitscheiden van afvalstoffen)
2. (12 – 20 uur) opname (inname en vertering)
3. (20 – 04 uur) assimilatie (opname in de cellen van nutriënten zoals mineralen en vitamines)
Wat betekent dit praktisch?
’s Morgens tussen 04.00 en 12.00 uur ligt het accent op het uitscheiden van de afvalstoffen. Het beste is daarom tot ± 12 uur alleen fruit te eten en (warm) water te drinken of kruidenthee (geen pickwick met een smaakje, alleen echte kruidenthee bijvoorbeeld van het merk Piramide, Yogi Tea, etc.) en het drinken van koffie uit te stellen tot 12 uur.
Waarom alleen fruit in de ochtend?
Fruit is licht verteerbaar, het gaat vrij snel door je verteringsstelsel en vraagt dus niet veel ‘verwerking’ maar levert wel de suikers die het lichaam ’s morgens nodig heeft om te functioneren. Bovendien heeft fruit een reinigende werking van zichzelf en heeft daarmee een goede ondersteunende functie in het uitscheiden van de afvalstoffen.
Let op: fruit in combinatie met anders voedsel wordt niet goed samen verteerd, er ontstaat dan sneller gisting in het verteringsproces en dat is een voedingsbodem voor ziektekiemen. Dus eet puur fruit.
Hoeveel en welk fruit?
Je mag zoveel fruit eten als je wilt en je mag fruit combineren. Je hoeft dus niet persé maar 1 stuk fruit per keer te eten. Zorg wel voor tussenposes van minimaal 30 minuten zodat het proces van verteren niet verstoord wordt.
Je kunt het beste alleen biologisch fruit eten en in het seizoen dat het van nature groeit (geen aardbeien in de winter dus…) Het meeste fruit wordt namelijk bespoten en sommige fruitsoorten worden extra bespoten omdat dit kwetsbare fruitsoorten zijn zoals bramen, frambozen, bessen en aardbeien. De chemische stress die het in je lichaam geeft, kan daardoor groter zijn dan de gezondheidsopbrengst van het fruit zelf. Wil je toch fruit uit de supermarkt eten, was het dan goed, eventueel in water met zuiveringszout.
Je kunt ’s morgens eventueel ook zelf geperst vruchtensap drinken (let op: ‘vruchtensap’ uit een pak is altijd een concentraat! d.w.z. dat het fruit tot een concentraat is bewerkt en daarna weer met water tot een ‘vruchtensap’ is gemaakt).
Naast het fruit helpt water ook goed in het proces van afvoeren, daarom is het drinken van (warm) water in de ochtend zo belangrijk, eventueel met een halve uitgeperste citroen en een lepeltje honing. Maar doe dit wel los van het eten van fruit, anders verdun je de maagsappen te veel en dit beïnvloedt het verteringsproces. Begin daarom bijvoorbeeld met het drinken van een flink glas warm water als je net wakker bent en eet of drink daarna pas fruit.
Koffie drinken kun je beter zo lang mogelijk uitstellen (liefst tot 12 uur) omdat de alvleesklier door koffie gedwongen wordt om insuline af te geven, terwijl je in deze fase je alvleesklier juist nog niet wilt belasten omdat daarmee het proces van eliminatie verstoord wordt. En hoe langer je je alvleesklier met rust laat, hoe beter je bloedsuikerspiegel in evenwicht blijft.
Tussen 12 en 20 uur kun je ‘gewoon’ eten. Neem groente als basis van je maaltijd want hier zitten veel vezels en vocht in. Ideaal is groente in combinatie met koolhydraten OF groente in combinatie met eiwit. Brood met komkommer, sla en tomaat of een salade met fetta en kip kan dus wel maar brood (koolhydraat) met kaas (eiwit) en komkommer beter niet. Je lichaam verteert eiwitten namelijk op een andere manier dan koolhydraten. (Het lichaam kàn het wel samen verteren maar het doet er langer over.)
Houdt in deze fase tussen de maaltijden minimaal 2 uur bij een goed gekozen maaltijd (dus groente met koolhydraten of eiwit) en minimaal 3 uur als je groente met koolhydraten en eiwit eet. Kies ook als basis voor de avondmaaltijd voor groente, aangevuld met bonen, granen en/of aardappels of een eiwitbron (vlees, vis of vleesvervanger). Door steeds genoeg tijd tussen de maaltijden te houden, kan het lichaam het voedsel goed verteren en ontstaat er minder snel een stapeling van half verteerd voedsel in de darmen.
Eet na 20 uur niet meer en het beste is om al na de avondmaaltijd niet meer te eten. ’s Nachts is het namelijk tijd voor je lichaam om alle voedingsstoffen op te nemen. Bovendien krijgt je alvleesklier zo de nodige rust. Als je ’s avonds dan toch iets eet verstoor je dit proces en neemt je lichaam minder voedingsstoffen op omdat het dan weer in de ‘verteermodus’ moet.
Wat kun je beter vermijden:
Bewerkte voeding. Hiervoor is eigenlijk een hele simpele regel: alles wat niet het oorspronkelijke product is, is bewerkte voeding. En tja… als je dan kijkt wat er in de supermarkt ligt, ligt er voornamelijk bewerkte voeding!
Wat blijft er dan over? Fruit, groente, aardappels, granen, noten, peulvruchten en bonen (en alles waar gemiddeld niet meer dan 3 ingrediënten in verwerkt zitten). Wil je je hier meer in verdiepen, kijk dan bv. eens op www.schijfforlive.nl.
Suiker en alle producten waar suiker of vervangende suikers in zit. Denk daarbij niet alleen aan koekjes en snoep maar ook aan ontbijtgranen, ‘gezonde’ granenrepen, supermarktbrood, pakjes en zakjes voor maaltijden, etc.
Let ook op alle ‘schuilnamen’ van suikervervangers die vaak nog schadelijker zijn dan suiker zelf. Zoek maar eens op internet naar ‘suikervervanger’ en je krijgt een lijst met tientallen namen. De belangrijkste suikervervanger om te vermijden is fructose.
Suikerhoudende dranken zoals Frisdrank, zeker ook de light of ‘zonder suiker’ producten (zoals gezegd: er bestaan heel veel vervangende namen voor suiker, waardoor het woord ‘suiker’ niet op de verpakking hoeft te staan maar het er wel degelijk in zit). Vruchtensappen uit pak (dit zijn altijd sappen uit concentraat en nooit vers sap waardoor er veel te veel vruchtensuikers in één glas sap zit, dit geldt ook voor de pakken waarop staat ‘vers vruchtensap’ en smoothies uit de winkel!).
Aanmaaklimonades en zuiveldranken, deze zitten vol met suikers en zuivel in combinatie met suiker is ook een slechte combinatie.
Koffie. 1 Kop koffie zet acuut je alvleesklier aan om insuline af te geven en doet er gemiddeld 24 uur over om door de nieren verwerkt te worden. Hoe meer koffie je drinkt, hoe meer je nieren en je alvleesklier belast worden. Koffie heeft een verzurende werking op het bloed waardoor het lichaam vocht gaat vasthouden om de verzuring te neutraliseren. Dit heeft een negatief effect op je gewicht. Wil je toch koffie drinken, drink dan zo min mogelijk (1 kopje per dag). Door een beetje (plantaardige) melk in je koffie te doen en/of een snufje kardemom, verminder je het verzurende effect van koffie.
Alcoholhoudende dranken. Naast de verslavende werking van alcohol belast het net als bij koffie de lever en de alvleesklier en heeft het een sterk verzurend effect op het lichaam.
Wel doen: water of kruidenthee of een granenkoffie of zelfgemaakte groene smoothies (zonder zuivel).
Zuivel. En zeker zuivel in combinatie met fruit of met ontbijtgranengranen of zuivel met toevoegingen. Naast dat het een verkeerde combinatie is, is er vaak ook veel suiker of suikervervanger aan toegevoegd.
Kaas is de meest bewerkte soort zuivel en bevat veel verzadigde vetzuren en zout en een eiwit dat caseïne heet en verslavend is. Beperk daarom het gebruik van kaas of stop met eten van kaas, hoe moeilijk dat misschien ook is, het kan je een grote gezondheidswinst opleveren.
Wanneer je toch heel graag wat zuivel wilt gebruiken, koop dan biologische producten en naturel, dus zonder enige toevoeging. Neem de volle variant, deze is het minst bewerkt. Zure zuivel (bv yoghurt en karnemelk) is beter dan zoete zuivel (bv kwark en melk). Een gezonde zuivel is Kefir, een soort karnemelk. Kefir bevat een heleboel gezonde darmbacteriën.
Verminder het eten van vlees. Redenen waarom je dit zou moeten verminderen (of stoppen) is:
- Onze darmen zijn eigenlijk te lang om vlees te verteren waardoor het makkelijk achterblijft in de darmen, het gaat daardoor eerder rotten in ons verteringsstelsel en dit is een voedingsbodem voor verkeerde bacteriën en ontstekingen. Mensen hebben darmen die gemaakt zijn om planten te verteren (Omnivoren), de darmen van dieren die vlees eten (Carnivoren) zijn veel korter.
- In vlees zitten resten antibiotica die je daardoor (onnodig) binnenkrijgt.
- Vlees zorgt voor verzuring in het lichaam. (Dierlijke eiwitten leveren methionine, homocysteïne en cysteïne. Deze worden omgezet in sulfaat; een niet te verwerken zuur.)
- Het watergebruik voor vlees is enorm groot. Rundvlees staat daarbij bovenaan: voor één kilo rundvlees is 15.500 liter water nodig! Voor een kilo varkensvlees is 6000 liter nodig en voor een kilo kippenvlees 4300 liter.
- Ook voor de productie van voer voor de vleesindustrie is veel meer land nodig dan voor de productie van groente voor mensen. Voor 1 kg vlees is 8 kg planten nodig.
- Dieren eten is dierenleed, zeker ook hoe ze nu ‘geproduceerd’ worden terwijl we hier te maken hebben met een levend wezen.
- Bij het doden van de dieren komt veel stresshormoon vrij in het lichaam van het dier. Dit zit in het vlees dat je eet, ook al is het dood.
- Vlees wordt gekleurd dus krijg je onnodig kleurstof binnen.
- In vlees zitten eiwitten maar geen mineralen. En door vlees bij de maaltijd te eten, eet je vaak minder groente en krijg je dus automatisch minder mineralen binnen. En omdat de opname van vitamines afhankelijk is van de hoeveelheid mineralen, neem je ook minder vitamines op.
- Let ook op bij het eten van vis. Hierin zit vaak een te grote hoeveelheid kwik.
Om wel genoeg (dierlijke) eiwitten binnen te krijgen kun je het beste biodynamisch gevogelte en vis eten. Dit hoeft niet iedere dag.